Wanneer ik met ondernemers of leidinggevenden praat over zelfsturende teams, hoor ik vaak: “Mijn mensen werken al heel zelfstandig.”

Dat klinkt goed, maar zelfstandig werken en zelfsturing zijn twee verschillende dingen. En precies die verwarring zorgt vaak voor teleurstelling.

Wat zelfstandig werken echt betekent

Zelfstandig werken gaat vooral over het individu:

  • je doet je werk zonder voortdurend instructies nodig te hebben,

  • je bent in staat om taken af te ronden,

  • je hebt discipline en verantwoordelijkheid voor je eigen output.

Zelfstandig werken is dus een persoonlijke vaardigheid. Je kan een medewerker hebben die perfect zelfstandig werkt, maar dat maakt het team nog niet zelfsturend.

Wat een zelfsturend team onderscheidt van zelfstandige medewerkers

Zelfsturing gaat een stap verder. Het is niet een individuele vaardigheid, maar een teamcompetentie.

Een zelfsturend team beslist samen over:

  • prioriteiten: wat pakken we eerst aan en waarom?

  • rollen en verantwoordelijkheden: wie neemt wat op zich, en hoe verdelen we talenten?

  • afspraken en rituelen: hoe zorgen we voor afstemming, feedback en bijsturing?

  • innovatie en verbetering: hoe leren we als team en houden we onszelf scherp?

Zelfsturing is dus geen optelsom van zelfstandige medewerkers, maar een collectief proces waarin eigenaarschap gedeeld wordt.

Waar het vaak fout loopt

Veel leiders denken dat ze met een team van zelfstandige medewerkers automatisch een zelfsturend team hebben. Maar dan komt de frustratie:

  • medewerkers wachten tóch op goedkeuring,

  • beslissingen blijven hangen bij de leidinggevende,

  • samenwerking stokt omdat iedereen vooral “zijn eigen ding” doet.

Een groep zelfstandig werkende collega’s is nog geen zelfsturend team. Het verschil zit in samen verantwoordelijkheid dragen.

Wat dit verschil betekent voor jou als leider

Als leider verschuift je rol:

  • bij zelfstandig werken geef je vooral taken en check je de uitvoering;

  • bij zelfsturing geef je kaders, richting en waarden, en laat je het team zelf beslissingen nemen binnen dat kader.

Dat vraagt vertrouwen, duidelijke afspraken en sterk leiderschap. Het is geen kwestie van minder leiden, maar van anders leiden.

Conclusie: Zelfstandig werken ≠ zelfsturing

Zelfstandig werken stopt bij de persoon, zelfsturing begint bij het team.
Waar zelfstandigheid verantwoordelijkheid vraagt voor je eigen taken, vraagt zelfsturing gedeelde verantwoordelijkheid voor het geheel: resultaten, keuzes en vooruitgang.

En daarin zit het verschil: zelfsturing tilt een groep individuen op tot een collectief dat sterker innoveert, meer eigenaarschap toont en gemotiveerder samenwerkt.